Bir ürün ya da hizmet satıcısı olarak müşterilerinize fatura kestiğinizde, ödemeniz gereken bazı vergiler vardır. Fakat bazen bu vergiler üzerinde bölüşme ya da kesinti yapılabilir. Bu noktada tevkifat devreye girer. Tevkifatlı fatura, tıpkı normal bir fatura gibi kesilir, tek farkı faturaya ait verginin verginin satıcı ve müşteri arasında bölüştürülmesidir
Peki tevkifat ve tevkifatlı fatura tam olarak nedir?
Tevkifat Nedir?
Tevkifatlı faturaya geçmeden önce tevkifatın kelime anlamına değinelim. Tevkifatın TDK’ya göre anlamı, para konusunda kesintilerdir. Fatura keserken ise, kesinti yapma ve bölüşme anlamında kullanılır. Tevkifatlı bir fatura kestiğinizde, devlet sizden alması gereken katma değer vergisini (KDV) aynı zamanda alıcıdan da alır. Böylece alıcı ve satıcı arasında bir bölüştürme söz konusu olur.
Tevkifatlı Fatura Nedir?
Diğer fatura türleriyle arasında herhangi bir fark olmayan tevkifatlı fatura, katma değer vergisini (KDV) alıcı ve satıcı arasında bölüştüren bir fatura türüdür. Yani KDV hem satıcı hem de alıcı arasında yarı yarıya bölüştürülmüş olur.
Tevkifat Ne İşe Yarar?
Tevkifatlı fatura, vergi yükünün alıcı ve satıcı arasında bölüştürülmesi anlamına geldiği için tevkifat oranlarının sadece alıcı ya da satıcıya yüklenmesinin önüne geçer.
Tevkifat Türleri Nelerdir?
Tevkifat türleri aşağıdaki şekildedir:
1. Gelir vergisi tevkifatı
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. Maddesine göre belirlenen bir vergi türü olan gelir vergisi tevkifatı için kesinti oranı Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir. Gelir vergisi tevkifat oranlarını linke tıklayarak görebilirsiniz.
2. Katma Değer Vergisi (KDV) tevkifatı
Katma Değer Vergisi (KDV) tevkifatı, bir işletme olarak herhangi bir ürün ya da hizmet sattığınızda, faturada belirlenen katma değer vergisi (KDV) tutarının devlet tarafından belirlenen bir kısmının düşülmesi ve satıcı yerine direkt vergi dairesine ödenmesi ile gerçekleşir.
3. Tam tevkifat
Tam tevkifat, satıcının ödeyeceği verginin hepsinin alıcıya yüklenmesi ile gerçekleşir.
4. Kısmi tevkifat
Kısmi tevkifat, ödenecek vergi tutarının satıcı ve alıcı arasında bölüştürülmesi, belirli bir kısmının satıcı, kalan kısmın ise satıcı tarafından ödenmesi ile gerçekleşir. Bölüştürme işlemi sırasında uygulanacak oranlar söz konusu işleme göre değişiklik gösterir.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Kesilir?
Tevkifatlı fatura kesmek ile diğer fatura türlerini kesmek arasında herhangi bir fark yoktur. Tıpkı normal bir fatura keserken olduğu gibi faturada alıcı ve satıcı bilgileri ürün ya da hizmet fiyatları ve KDV oranları bulunur. Tevkifatlı faturanın tek farkı, ödenecek verginin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülmesi ile gerçekleşir. Faturada belirtmeniz gereken tek şey, faturadaki toplam tutara yansıtılan vergi için hangi tarafın ne kadar ödeyeceğinin belirtilmesidir.
Tevkifat Oranları Nelerdir?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen tevkifat oranlarından bazılarını aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz:
| İşlem | Tevkifat Oranları |
| Yapım işleri ve bu işlerle beraber yapılan mimarlık, mühendislik ve etüt, proje hizmetleri | %30 |
| İkametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların yaptığı işlemler | Tam tevkifat |
| Danışmanlık, plan, proje, etüt, denetim vb. hizmetler | %90 |
| Serbest meslek faaliyetlerindeki teslim ve hizmetler | Tam tevkifat |
| Demirbaş,makine, teçhizat ve taşıtların onarım, bakım ve tadilatları | %50 |
| Kiralama işlemleri | Tam tevkifat |
| Yemek servis ve organizasyon hizmetleri | %50 |
| Özel güvenlik hizmetleri | %90 |
| İşgücü temin hizmetleri | %90 |
| Servis taşımacılıkları | %50 |
| Yapı denetim hizmetleri | %90 |
| Ağaç ve orman ürünlerinin teslimi | %50 |
| Turistik mağazalara verilen müşteri bulma hizmetleri | %90 |
| Spor kulüplerinin yayın, reklam ve isim hakkı gelirlerine konu işlemleri | %90 |
Tevkifat Nasıl Hesaplanır?
Tevkifatlı fatura hesaplamada yukarıdaki tabloda görebileceğiniz gibi Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen oranlar kullanılır. Yukarıdaki oranları göz önünde bulundurarak faturadaki vergi toplamını alıcı ve satıcı arasında bölüştürebilirsiniz.
Daha iyi anlayabilmeniz için aşağıda tevkifatlı faturayı bir örnek ile anlatalım.
Hizmet ücreti: 1.000 TL
KDV oranı: %18
KDV tutarı: 180 TL
Hizmetin toplam tutarı: 1.180 TL
%60 oranıyla bu örnek faturanın tevkifi ise aşağıdaki şekilde olur:
Formül: Toplam KDV (180) x (Tevkifat oranı (6/10))
Tevkifat tutarı: 108 TL
Tevkifat hariç tutar: 1072 TL
Tevkifat tutarı olan 108 TL hizmeti satan tarafa ödenir. Kalan tutar ise vergi dairesine ödenir.
